Онкология, жүрек-қан тамыр аурулары, қант диабеті – мұның бәрі ХХІ ғасырда өркениеттің аурулары деп аталған ауыр аурулар. Бірақ егер сіз өркениетті әлемнің пайдасы үшін асқан төлем деп атауға болатын тағы бір ауыр ауруды ескермесеңіз, бұл тізім толық болмайды. Аллергия – бүгінгі таңда ең көп таралған аурулардың бірі, әдетте, балалық шақта көрінеді және ересек адамның өміріне жағымды әсер етпейді.
Аллергия бұл аурудың оңай анықталатындығымен маңызды, бірақ оны емдеу мүмкін емес, аллергия барысын тиімді реттеуге, науқасты ауыр белгілерден арылуға және науқастың өмір сүру сапасын едәуір жақсартуға мүмкіндік беретін әдістер бар. Әрине, аллергиялық реакциялар проблемаларымен күрес бала кезден басталуы керек: үнемі алдын-алу, уақтылы диагноз қою және дұрыс терапия маңызды.
Анамнезге егжей-тегжейлеп кіріспес бұрын, соңғы он жыл ішінде аллергияның бүкіл әлемде ауру деңгейі бойынша көшбасшы болған себептерін түсінген жөн. Ең маңызды жағымсыз фактор – урбанизация және оның салдары: зиянды заттардың шығарындылары, олар қазірдің өзінде потенциалды аллергендер, ағзада біртіндеп жиналып, адамға қолайсыздық туғызбайды, бірақ кейінгі ұрпақтың қанында белгілі бір антигенмен туылуының барлық мүмкіндігі бар. Денсаулықты сақтау проблемаларын қазіргі заманғы өмір салты, атап айтқанда тамақтану ұсынады. Бүгін генетикалық түрлендірілген тағамдарды жеу проблемасының қаншалықты жаһандық екендігі елеусіз қалғаны қорқынышты. Мұндай тағам адамдарды мутацияға және геноцидке әкелуі мүмкін.
Назар аудару керек соңғы нәрсе – бұл балаларды жасанды тамақтандыруға арналған «сән» түрі, ол көптеген жас аналарды жаңылыстырады және өмірдің алғашқы күндерінен бастап жаңа туған сәбилердің көбісі қауіпті аймақта болып табылады.
Айта кету керек тармақтарды бірі, тамақ аллергиясы – ең көп таралған және басқа аллергия түрлерінің пайда болуына себеп болуы мүмкін. Бұл ауру көбінесе тағамға төзбеушілікпен шатастырылады, дегенмен соңғысы ағзаның ас қорыту жүйесінің бұзылумен байланысты және мұндай науқастарды тексерген кезде аллерген анықталмайды.
Қазіргі жас әйелдер есте сақтау керек ең маңызды нәрсе, дәлірек айтсақ, болашақ аналар, нәресте үшін емшек сүтінен артық ештеңе жоқ. Бұл нәрестені кем дегенде 4 айға табиғи тамақтандыру, ол оған толық иммунитетті қамтамасыз етеді және болашақта оны әртүрлі аллергиядан қорғайды. Егер объективті себептерге байланысты емізу мүмкін болмаса, гипоаллергенді қоспаны қолданған жөн. Дәл осы диетаны педиатрлар қауіпті аймақтағы балалар үшін тағайындайды.
Балалардағы аллергияның ерте дамуына ықпал ететін факторлар:
- Тұқымқуалаушылық
- Жүктілік пен босанудың асқынулары (темекі шегу, алкоголь, аллергия тудыруы мүмкін өнімдерді пайдалану)
- Перинаталды инфекциялар
Ата-аналардың екеуі де сау және өмірлерінде аллергиямен кездеспеген болса да, балада аллергияның пайда болуы 15% деңгейінде қалады.
Аллергияның ерте дамуының алдын-алу екі негізгі аспектке – антенатальды және постантенатальды алдын-алуға негізделген. Басқаша айтқанда, жүктілік кезінде және оған дейін тамақ аллергендерімен (сиыр сүті, жұмыртқа, жаңғақтар, соя, бидай және басқа да дәнді дақылдар, балық және теңіз өнімдері, цитрустық жемістер мен шоколад) кездесуден аулақ болу керек. Енді жержаңғақ сияқты аллергенді атап өткен жөн, оны қазір көптеген өнімдерден табуға болады. Аллерген ретінде жержаңғақ анафилактикалық шокты тудыруы мүмкін, сондықтан оны жүктілік кезінде және нәресте өмірінің алғашқы күндерінде қолданбаған дұрыс.
Егер ана мен балаға қауіп төніп тұрса және бала емшек сүтін ішпесе, онда сіз гипоаллергенді қоспаны таңдап, қосымша тағамдарды мұқият тағайындаған жөн, педиатрмен немесе балалар аллергологымен үнемі кеңесіп отыруды ұмытпаңыз. Лактозасыз қоспаны таңдаған дұрыс, заманауи қоспаларда пребиотиктер де, пробиотиктер де болуы мүмкін. Енді көптеген ғалымдар балалар қоспасының құрамына антибиотиктерді енгізу тиімді деген қорытындыға келді. Алайда, бұл дәлелденген жоқ, таңдау аналарда қалады, өйткені олардың басты мақсаты – баланы ықтимал аллергендерден қорғау және денесінің сау микрофлорасын сақтау.
