Бесік жыры
Бесік жырының бұл нұсқасы белгілі жазушы-этнограф Сейіт Кенжеахметұлының «Қазақтың салт-дәстүрлері мен әдет-ғұрыптары» кітабында жарияланған. Көп жерлері бесік жырының басқа да нұсқаларындағы қатарларға сай келеді.
Бесік жырының бұл нұсқасы белгілі жазушы-этнограф Сейіт Кенжеахметұлының «Қазақтың салт-дәстүрлері мен әдет-ғұрыптары» кітабында жарияланған. Көп жерлері бесік жырының басқа да нұсқаларындағы қатарларға сай келеді.
Кеңес Одағы тарағаннан кейін балабақшалар ұстағанның қолында, тістегеннің аузында кетті. Енді соның салдарынан еліміз бойынша балабақшаға деген тапшылық әжептеуір сезілуде. Тіпті, туыла салысымен балабақша кезегіне тіркетіп жатқандарды көз көріп, құлақ естіп жүр. Бұл көпшілік ата-ананың ұл-қызының балабақша қамқорлығында болғанды жөн көретіндігін білдірсе керек. Бес саусақ бірдей емес. Өйткені, кейбірі, керісінше, баланың отбасы, ошақ қасында, ата-әжесінің…
Генитальді індеттер (генитальді инфекциялар) дегеніміз жыныс мүшелерінде болатын және сол мүшелер арқылы таралатын жұқпалы аурулардың тобы. Бұл топқа көп тараған генитальді герпес, микоплазмоз, хламидиоз, цитомегаловирус, тағы басқалары жатады.
Израильдің «Тель а-Шомер» медициналық орталығында 2003–2008 жылдары 45-65 жас аралығындағы алғаш рет жүкті болған әйелдерді бақылаған мамандар 45 жастан бастап алғашқы перзентіне жүкті болу әйел мен сәбидің денсаулығына қауіпті деген қортындыға келген.
Апгар шкаласы (Apgar score) — адам баласы дүниеге келген алғашқы минуттарында (бірінші тест бірінші минутта, екінші тест бесінші минутта) өтетін тест. 1952 жылы өткен анестезиологтардың XXVII конгресінде американдық анестезиолог-дәрігер Вирджиния Апгар (Virginia Apgar) жаңадан туылған нәрестелердің өмірлерінің алғашқы минуттарындағы жағдайларын бағалайтын жаңа жүйені көпшілік назарына ұсынды. Апгар шкаласы бойынша бағалау бес критерий негізінде жүргізіледі. Әрқайсысы…
Әрбір жүкті әйел дәрігердің көмегіне мұқтаж. Болашақ баланың денсаулығының дұрыс қалыптасуы үшін ең маңызды кезең алғашқы 12 апта болып табылады. Себебі осы мерзімде сәбиіңіздің өміріне маңызды мүшелері мен жүйелері қалыптаса бастайды. Сондықтан жүктілік белгісі анықталған жағдайда дереу мамандандырылған медициналық мекемеге тіркелуіңіз қажет. Ең бірінші жүргізілген медициналық бақылаулар көптеген қауіптің алдын алуға көмектеседі. Алғашқы қабылдау Алғашқы…
Басы: Жүктілікті әйелдің ағзасындағы өзгерістер Ағзадағы бұл өзгерістерді табиғи және қалыпты деп түсіндіруге болады: әйел өзінің денесінде тіршілік иесін алып жүр. Кейбір әйелдер ұрықтың көлемінің кішкентайлығына қарамастан, жүктіліктің бірінші триместрінде-ақ салмақ қоса бастайды. Неліктен? Бұл ішектердің ісуіне байланысты болуы мүмкін. Гормональды өзгерістер құрсақ аймағының қантамырларының үлкейуіне себеп болады. Бұл ішек қабырғаларының аздап ісінуіне әсер етеді….
Нәрестенің тәулік бойы дұрыс қалыптасқан демалу режимі, анасының омырауын ему уақыттары, сергек (ояу) сәттері мен ұйқысының ұзақтығы ерекше қадағалауды талап етеді. Әсіресе, нәресте кезеңінде, яғни 1,5-2 жасқа дейін, тәулік тынысы мен ұйқысының мөлшері, қалт жібермей реттеп отыруды қажет етеді. Себебі, нәрестенің жан дүниесі мен тән құрылысының дұрыс жетілуі оның тәуліктік тынысының қатаң сақталатын реттілігіне тікелей байланысты…
Брэкстон-Хикс толғағы деген не? Белгілері қандай болады? Брэкстон-Хикс (Braxton Hicks) — жүктіліктің орта кезеңінен, дәлірек, 20-шы аптасынан бастап келетін жалған толғақ. Толғақтың мұндай түрі барлық жүкті әйелдерде бола бермейді. Мұндай толғақ кезінде жатыр қабырғасының бұлшықеттері қысым жасағанымен, жатырдың мойны ашылмайды.
Жүктілік кезінде болатын әйел ағзасындағы өзгерістер әртүрлі қолайсыздықтарға толы. Ерте басталған токсикоз Ерте басталған токсикоздың белгілері төмендегідей: қатты шаршау және себепсізден-себепсіз ашулану, жүректің айнуы (кейде құсу), басының айналуы немесе бас аурулары, өткір иістерден жиіркену, сілекейдің бөлінуінің көбеюі, бір түрлі аспаздық құмарлықтардың пайда болуы (бірдеңені қатты жеуге құмарту – жеріктік). Бұл – оның жүкті екендігінің белгісі….
Басы: Жүктілік физиологиясы 10-12 апта: Сәби дамудың жаңа сатысына өтеді – фетальды сатысы. Енді бұл эмбрион емес, тұқым болып келеді («фета» – тұқым). 10-аптаның басында тұқымның салмағы 4 г., ал 12 аптаға қарай оның массасы 13-14 г. болады. Болашақ сәби диспропорционалды жағынан күрделі болып келеді: оның басы үлкен, қолдары аяқтарына қарағанда ұзындау. Дамудың осы кезеңінде құйрығы…
Балаңыздың тырнағын жейтінін аңғардыңыз ба? Әдетте, олар бас бармағын немесе сұқ саусағының тырнағына «тыныштық» бермейді. Тістемегендігін айтып, өзіне шаң жуытпауы да мүмкін. Ондай жағдайда дүрсе қойып, ұрсудың пайдасы шамалы. Жазаламаңыз да. Өйткені, тістелген тырнақ — ішкі жанайғайдың белгісі. Қатты ренжігенде, ашуланғанда, қорыққанда, өзге де эмоцияға берілгенде осындай іс-әрекетке барады. Тырнағын жеу арқылы жүйкесін тыныштандырады. Мұндай…
Сәби жарық дүниеге келгеннен соң оның қорегі анасының омырауынан шыққан ана сүті болады. Тойып емген сәби мен сәбиін емізуі оңай болған ана — сәтті емізудің көрінісі. Сүтті ему мен сәбиді емізу әрқашан оңай іске аса бермейді. Қиындықтар туып, жаңадан босанған әйелдердің қиыналып қалатындары бар. Емшек ұшына жара шығу, бала емізгенде жайсыз сезіну, сүттің тиісті мөлшерде шықпай…