Бала мына жағдайда өтірік айтады: — Өзін жақсы жағынан көрсету үшін; — Өзіне деген ортаның мол сенімін иелену үшін; — Ыңғайсыз жағдайға тап болудан қорыққанда; — Ата-анасының жазалауынан қорыққанда; — Ұялғанда; — Қалағанына қол жеткізу үшін немесе ұнатқан нәрсесін алу үшін; — Баланың өзі жақсы көретін досын қорғау үшін; — Үлкендердің мақтауына ие болу…
Мақаланың басы: Бала неге өтірік айтады? Баланың өтірігінің алдын алуға бола ма? Отбасында өтірік айтудың қажеті жоқ жағдайларды қалыптастырыңыз. Егер бала ата-анасына өзінің құпияларын сеніп айта алатынын білсе, оның әрекеттері талқыланып, дұрыс деп қарастырылса, ал жазалану тәрбиелеу әдісі ретінде қолданылмаса, онда өтірік айтудың себебі ешқашан туындамауы мүмкін. Өтірігінің бетін ашып, жазаламас бұрын ең алдымен балаңызды…
Неге бала бізге өтірік айтады? Көбіне өзін бізден қорғап қалу үшін. Бірақ бала өтірік айту арқылы белгілі бір адамнан ғана қорғанып қалмайды (ата-анасынан, достарынан, т.б.), ол өмірдің өзінен де қорғанады. Өйткені «өтірік айту» деген тек алдау ғана емес, сонымен бірге, ойлап шығару, қиялдау деген сөз. Балалық шақ — алтын кезең, уайым-қайғысыз, бақытты шақ… Алайда, сәбидің ішкі…
